Nagroda 2022 w dziedzinie nauk humanistycznych
dr Wojciech Ejsmond (Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN)
Archeolog i egiptolog. Pracownik Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk, kierownik Gebelein Archaeological Project i współkierownik Warsaw Mummy Project. W latach 2012 – 2018 był uczestnikiem studiów doktoranckich prowadzonych w Ośrodku Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej UW. W roku 2020 obronił rozprawę doktorską pt. „Gebelein During Pre- and Early Dynastic Period in Context of Other Centres”, napisaną pod kierunkiem prof. Karola Myśliwca. Brał udział w wielu misjach archeologicznych, między innymi: Mele Hairam i Topazgala Tepe w Turkmenistanie, Tell Arbid w Syrii, Motte di Castelminio i Comacchio we Włoszech, Rizan w Czarnogórze, Gebelein i Tell el-Farcha w Egipcie, jak i wielu badaniach na terenie Polski. W kręgu jego zainteresowań znajdują się początki cywilizacji nad Nilem oraz egipskie mumie.
Nagroda 2022 w dziedzinie nauk społecznych
dr hab. Agnieszka Hamerlińska, prof. ucz. (Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Twórczyni nowej subdyscypliny w logopedii – onkologopedii, a także wynalazku do diagnozy, terapii i stymulacji węchu o nazwie olfactor, stworzonego w ramach Grantu Inkubator Innowacyjności Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wśród dziedzin, którymi aktywnie się zajmuje wyróżnić można neurologopedię, pedagogikę, psychologię i psychoonkologię. Jest absolwentką Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (magisterium z pedagogiki sp. logopedia, magisterium z psychologii oraz uzyskanie tytułu doktora nauk humanistycznych – pedagogika), Uniwersytetu Gdańskiego (neurologopedia) oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego (Collegium Medicum w Krakowie-psychoonkologia) oraz pracownikiem Uniwersytetu w Toruniu. Stopień doktora habilitowanego w zakresie nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika uzyskała w 2020 roku na podstawie monografii naukowej: „Mowa przełykowa. Studium onkologopedyczne”. Należy do Polskiego Towarzystwa Logopedycznego oraz Europejskiego Towarzystwa Nowotworów Głowy i Szyi. Współpracuje z Dolnośląskim Centrum Onkologii we Wrocławiu. Prowadzi specjalistyczne wykłady na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, Uniwersytecie Łódzkim, Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.
Nagroda 2022 w dziedzinie sztuki
dr Jan P. Matuszyński (Instytut Sztuk Filmowych i Teatralnych Szkoły Filmowej im. K. Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach)
Reżyser filmów fabularnych i dokumentalnych. Ukończył reżyserię na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego i kurs dokumentalny w Szkole Wajdy. Jest wykładowcą w Szkole Filmowej im. K. Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego. W 2019 roku uzyskał stopień doktora w dziedzinie sztuki. Autor pełnometrażowego filmu dokumentalnego „Deep Love” (2013), który otrzymał wiele nagród, m.in. na Krakowskim Festiwalu Filmowym. W 2016 roku wyreżyserował wielokrotnie nagradzany film „Ostatnia rodzina”, który był jego debiutem fabularnym. Kolejna produkcja „Żeby nie było śladów” (2021), została zakwalifikowana do konkursu głównego 78. edycji Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji. Na 46. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni twórcy filmu otrzymali „Srebrne Lwy”. Współreżyserował seriale telewizyjne – „Wataha” (2017) oraz „Król” (2020).
Nagroda 2022 za działalność międzynarodową w dziedzinie nauk humanistycznych, społecznych lub sztuki (ex aequo)
prof. dr hab. Joanna Madalińska-Michalak (Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego)
Pedagog, profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik Katedry Dydaktyki i Pedeutologii, profesor honorowy Uniwersytetu w Aarhus. Od ponad 25 lat naukowo zajmuje się pedeutologią, pedagogiką porównawczą, pedagogiką szkoły, oraz zarządzaniem i przywództwem edukacyjnym. Prowadzi badania, które integrują różne dyscypliny naukowe (pedagogika oraz nauki o zarządzaniu i jakości). Jest specjalistką w zakresie przywództwa edukacyjnego i prekursorką badań w tym obszarze w Polsce. Autorka ponad 180 publikacji naukowych. Redaktor serii naukowej „Key Issues in Teacher Education: Research, Policy and Practice”. Redaktor naczelna „Kwartalnika Pedagogicznego”. Wiceprzewodnicząca World Education Research Association, WERA, członek Rady Naukowo-Zarządczej European Educational Research Association, EERA, Przewodnicząca Sieci Naukowej Teacher Education Policy in Europe Network, TEPE Network (2016-2020), Przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, PTP (2014-2020) oraz członek Rady Dyrektorów International Council of Education for Teaching, ICET.
Nagroda 2022 za działalność międzynarodową w dziedzinie nauk humanistycznych, społecznych lub sztuki (ex aequo)
dr hab. Monika Płużyczka, prof. ucz. (Wydział Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego)
Lingwistka i twórczyni z partnerami zagranicznymi międzynarodowego konsorcjum badawczo-naukowego i szkoleniowego ELIT. Współtworzyła międzynarodowe interdyscyplinarne studia doktoranckie, na których od 2020 roku doktoranci kształcą się w zakresie różnych dyscyplin na dwóch uczelniach europejskich oraz odbywają staże u zagranicznych partnerów z sektora gospodarczego. Kieruje Zakładem Translatoryki w Instytucie Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej (IKSI) oraz Laboratorium Eksperymentalnej Lingwistyki Okulograficznej (LELO) na Uniwersytecie Warszawskim. W 2016 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych w dyscyplinie językoznawstwo na podstawie pierwszej w Polsce monografii dotyczącej badań eyetrackingowych w translatoryce. Realizowała oraz aktualnie realizuje wiele projektów międzynarodowych: „Eye-Tracking-Analysen beim Vom-Blatt-Dolmetschen” (2012–2013), „Empirical study of Literature Training Network” (2020-2024), „TRANSLATON” (od 2018) oraz „Evolution of reading in the age of digitization” (E-READ) (2015-2018), który zakończył się m.in. stworzeniem Deklaracji Stavangerskiej o wpływie cyfryzacji na nawyki czytelnicze.
Nagroda 2022 za cały dorobek naukowy w dziedzinie nauk humanistycznych, społecznych lub sztuki (ex aequo)
prof. dr hab. Andrzej Przyłębski (Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Filozof, profesor nauk humanistycznych, kulturoznawca i dyplomata. W latach 2016–2022 był ambasadorem RP w Niemczech. Jest stypendystą (m.in.) bońskiej Fundacji Humboldta i wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku oraz tłumaczem książek naukowych z niemieckiego i angielskiego. Obecnie pracuje w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Założył Centrum Myśli Społecznej im. Floriana Znanieckiego, którego był dyrektorem. Wykładał na uniwersytetach w Niemczech, Hiszpanii, Włoszech, Francji, Szwajcarii, Bośni i Hercegowinie, Bułgarii oraz Ukrainie. Wieloletni członek Komitetu Nauk Filozoficznych PAN, gdzie był odpowiedzialny za współpracę międzynarodową. Był wiceprezydentem International Hegel Society (był współwydawcą pisma Hegel-Jahrbuch) oraz wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Fenomenologicznego (stworzył i wiele lat wydawał pismo Fenomenologia). Autor dwunastu książek, m.in. „Dlaczego Polska jest wartością” (2011) i „Hermeneutyka. Od sztuki interpretacji do teorii i filozofii rozumienia” (2022) oraz ponad 100 artykułów naukowych. Oś jego badań stanowią: teorią rozumienia i interpretacji oraz filozofia polityczną, społeczna i komunikacja międzykulturowa.
Nagroda 2022 za cały dorobek naukowy w dziedzinie nauk humanistycznych, społecznych lub sztuki (ex aequo)
dr hab. Zbigniew Wawer, prof. ucz. (Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie)
Historyk wojskowości. Ukończył historię na Uniwersytecie Warszawskim; tytuł doktora uzyskał w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, zaś habilitację na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Od października 2011 roku jest profesorem nadzwyczajnym w Instytucie Polityki Społecznej i Stosunków Międzynarodowych Politechniki Koszalińskiej. W latach 2012-2016 był dyrektorem Muzeum Wojska Polskiego. W marcu 2017 roku objął stanowisko dyrektora Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Jest autorem kilkudziesięciu książek i artykułów z dziedziny historii, a także filmów i programów dokumentalnych dotyczących historii i kultury. Pomysłodawca wielu wystaw muzealnych, m.in. „Wielka Wojna 1914-1918. Prawdziwy Koniec Belle Époque”, „Książe Józef Poniatowski w Bitwie Narodów Pod Lipskiem” czy „W 75. rocznicę Bitwy o Anglię”.
Fot. Marcin Klaban / Muzeum Łazienki Królewskie