Miasto, higiena, nowoczesność – za nami kolejny wykład otwarty w ramach programu stypendialnego Joseph Conrad Fellowship

Historia to nie tylko dzieje konfliktów zbrojnych. Historia to także suma zmian, wydawałoby się niepozornych, które istotnie zmieniają standard ludzkiego życia. Reform miejskich, zmian nawyków społecznych, organizowania przestrzeni życiowej. Właśnie o tej innej, miejskiej historii polskiej nowoczesności rozmawialiśmy 8 maja 2023 roku na kolejnym już spotkaniu otwartym w ramach programu stypendialnego Joseph Conrad Fellowship.

XIX wiek to stulecie miast. Długie echa rewolucji przemysłowej i wielkiej rewolucji francuskiej sprawiły, że w przeciągu kilkudziesięciu lat zbiegło się kilka różnorodnych procesów cywilizacyjnych: rozwój przemysłu i techniki, postępująca demokratyzacja, biurokratyzacja życia społecznego – to wszystko sprawiło, że miasta stały się prawdziwą scenografią nowej epoki – epoki spod znaku modernizacji.

W tytule wydarzenia przywołaliśmy utopię szklanych domów, ponieważ wyrażone w niej idee spinają XIX wiek, łączą się z międzywojniem i wykraczają dalej w przyszłość. Z jednej strony pozwalają przyjrzeć się XIX stuleciu pod kątem warunków gospodarczych wpływających na kondycję fizyczną ludności zamieszkującej dawne ziemie Rzeczypospolitej, a z drugiej strony – czynnikom modernizacyjnym w samych miastach.

Tak zarysowaną problematykę przybliżyli nasi goście: prof. Michał Kopczyński z Uniwersytetu Warszawskiego oraz dr Aleksander Łupienko z Polskiej Akademii Nauk. Wydarzenie rozpoczęło się od krótkich prelekcji. Prof. Kopczyński przedstawił zależność między tendencjami zmian wysokości ciała z biologicznym standardem życia, natomiast dr Łupienko omówił w punktach decydujące czynniki wpływające na przemiany życia w miastach, w tym: politykę miejską państw zaborczych, przebudowę miast i ulic, zmianę codziennych nawyków higienicznych obywateli.

W drugiej części spotkania nastąpiła dyskusja, w czasie której podjęto między innymi temat klasowej organizacji przestrzeni. Jej symbolicznymi granicami były sufit i podłoga. Na parterze i pierwszym piętrze w warszawskiej kamienicy mógł mieszkać profesor uniwersytetu albo generał, ale tuż pod spodem, w suterenach, był zupełnie inny świat – świat biedoty. Dyskusja, w której udział wzięli także uczestnicy spotkania, w tym stypendyści programu Joseph Conrad Fellowship, dotyczyła także XIX-wiecznych odkryć mikrobiologicznych i tego, jak one zmieniły codzienność. Przełomy, które zaczynały się w chemicznych laboratoriach, kończyły się na przeorganizowaniu myślenia na temat higieny w domach. Każdy z tych wątków składa się na inną, wciąż niezbyt szeroko dyskutowaną opowieść o społecznej historii polskiej nowoczesności.

Najbliższe spotkanie w ramach programu Joseph Conrad Fellowship już 22 maja. Tym razem zajmiemy się innym laboratorium – paryskim laboratorium polskiej duszy. Czeka nas dyskusja o wielkiej emigracji, jej życiu politycznym i społecznym oraz o podejmowanych przez nią projektach modernizacji formy polskiej. Harmonogram wszystkich wydarzeń dostępny jest na naszej stronie w zakładce „Stypendium”.

***

Instytut De Republica został powołany na mocy zarządzenia nr 12 Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 lutego 2021 r. Głównym celem jego działalności jest promocja i popularyzacja polskiej nauki w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych, wytworzenie mechanizmów i kapitału społecznego, który organizowałby się wokół idei państwowości oraz uwolnienie potencjału polskiej nauki w tych obszarach.

We współpracy z uczelniami wyższymi w Polsce i na świecie, jednostkami administracji państwowej oraz jednostkami badawczymi, Instytut De Republica organizuje konferencje naukowe i seminaria, które stanowić mają platformę wymiany opinii wobec prezentowanych na nich wyników naukowych prac badawczych. Zadaniem Instytutu jest też popularyzowanie najbardziej interesujących osiągnięć polskich naukowców w formie publikacji i multimediów.

Instytut De Republica docelowo ma stać się nowoczesnym zapleczem eksperckim, promocyjnym i wydawniczym dla niedocenianych w Polsce i poza jej granicami, a tak ważnych dla właściwego rozumienia naszej historii i zjawisk społecznych, dziedzin nauki. 

Kontakt dla mediów:

Alina Piekarz
Instytut De Republica
+48 609 605 083
media@iderepublica.pl

www.iderepublica.pl