„Alicja i Karol. Moi rodzice, Habsburgowie” – reportaż o Żywieckich Habsburgach

Jakimi ludźmi byli Karol Olbracht Habsburg i Alicja Ankarcrona Habsburg? Jacy byli na co dzień? Jak wyglądało ich życie w Żywcu? Zachęcamy do obejrzenia dokumentu poświęconego Żywieckim Habsburgom przygotowanego przez Telewizję Polską. O rodzicach opowiada córka Alicji i Karola Olbrachta, pani Renata. Ostatnia polska Habsburżanka. Komentarzy eksperckich udzielili historycy, dyplomaci między innymi Dyrektor Instytutu De Republica – prof. zw. dr hab. Andrzej Przyłębski.

Pretekstem do powstania reportażu było pośmiertne uhonorowanie odznaczeniami państwowymi przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę Habsburgów Żywieckich – arystokratów, którzy z wyboru stali się Polakami. Uroczystość odbyła się 11 maja bieżącego roku w Madrycie. Arcyksiążę Karol Olbracht Habsburg-Lotaryński (1888-1951) został uhonorowany Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, zaś jego żona Alicja Elżbieta Ankarcrona Habsburg (1889-1985) – Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

W I połowie XIX wieku arcyksiążę Karol Ludwik Habsburg zakupił w Żywcu rozległe dobra ziemskie, a jego potomek założył tam dobrze prosperujący browar. Rozwijanie dóbr kontynuował Karol Stefan Habsburg, który w czasie I wojny światowej zabiegał o niepodległość Polski, prawdopodobnie licząc na możliwość objęcia polskiego tronu.

Dwaj synowie arcyksięcia brali udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Pułkownik armii austriackiej Karol Olbracht zaciągnął się do wojska polskiego w 1918 roku. Po zakończonej wojny z bolszewikami otrzymał z rąk Józefa Piłsudskiego Krzyż Walecznych. W 1920 roku ożenił się ze szwedzką arystokratka Alicją Elżbietą z rodu Ancarcrona, trójkę swoich dzieci wychowywali w polskim duchu.

We wrześniu 1939 roku ich żywiecka posiadłość została zajęta przez Gestapo, Karol Olbracht został aresztowany i więziony do 1945 roku. Zarówno on, jak i jego żona Alicja zadeklarowali polskie obywatelstwo i nie zgodzili się na podpisanie volkslisty, która umożliwiłaby im ochronę życia i utrzymanie kontroli nad majątkiem rodzinnym.

Szwedzka arystokratka od początku II wojny światowej uczestniczyła w polskiej konspiracji, m.in. w ZWZ-AK, prowadziła nasłuch obcych radiostacji, była autorką skierowanego do władz szwedzkich memoriału o męczeństwie Polaków i Żydów pod niemiecką okupacją.

Po wojnie rodzina Habsburgów musiała uciekać z Polski, a komunistyczne władze zarekwirowały ich majątek. Karol Olbracht zmarł w Szwecji w 1951 roku. Alicja w 1963 roku na wniosek przebywającego na emigracji generała Tadeusza Bora-Komorowskiego, byłego komendanta głównego Armii Krajowej, otrzymała Honorowa Odznakę za działalność w AK. Ostatnie dni życia spędziła w domu opieki w Sztokholmie, gdzie zmarła w 1985 roku.

Reportaż „Alicja i Karol. Moi rodzice, Habsburgowie” można obejrzeć TUTAJ.