200. rocznica urodzin Ignacego Łukasiewicza

W 2022 roku obchodzimy 200. rocznicę urodzin Ignacego Łukasiewicza – pioniera europejskiego przemysłu naftowego i twórcy lampy naftowej – wydaje się, że jednego z najbardziej znanych polskich naukowców i odkrywców, funkcjonującego w powszechnej świadomości obok Kopernika i Skłodowskiej. Sejm RP wskazał Ignacego Łukasiewicza jako jednego z patronów roku 2022.

Urodził się 8 lub 23 marca 1822 roku w Zadusznikach w Małopolsce. W 1832 roku rozpoczął naukę w gimnazjum w Rzeszowie, którą po czterech latach musiał przerwać z powodu śmierć ojca i konieczności podjęcia pracy. Zarabiał jako pomocnik aptekarski. Kilka lat później włączył się w patriotyczną działalność konspiracyjną (w Towarzystwie Demokratycznym Polskim), przez co trafił w latach 1846–1847 do lwowskiego więzienia. W sierpniu 1848 roku pracował w aptece Mikolascha we Lwowie, następnie udał się na studia – najpierw do Krakowa, a potem do Wiednia. W 1852 roku, po uzyskaniu tytułu magistra farmacji, powrócił do Lwowa.

Wówczas w aptece „Pod Złotą Gwiazdą”, wraz z Janem Zehem, prowadzili doświadczenia w celu oczyszczenia borysławskiej ropy dla pozyskania potrzebnego w aptece spirytusu. Udało im się uzyskać oczyszczoną w sposób chemiczny naftę, a potem ich drogi rozeszły się. Łukasiewicz skonstruował lampę naftową, która została wykorzystana do przeprowadzenia pierwszej nocnej operacji 31 lipca 1853 roku. Dzięki temu przełomowemu wydarzeniu zyskał dużą sławę.

Przeniósł się do Gorlic, by stać się twórcą przemysłu wydobywczego i przetwarzania ropy naftowej. W 1854 roku, dzięki jego inicjatywie, powstała pierwsza w historii kopalnia ropy w Bóbrce koło Krosna. Wkrótce założył kolejne destylarnie w Ulaszowicach (spłonęła po kilku latach), Klęczanach i Chorkówce. Zasługą pionierską w skali świata było rozwinięcie wytwarzania z ropy, poza naftą, smarów, olejów, asfaltu i gudriny. Otrzymał za to nagrodę na Wystawie Powszechnej w Wiedniu w 1873 roku. Na terenie Galicji powstawały niezliczone kolejne szyby, przy których tworzeniu Łukasiewicz bezpłatnie doradzał. W 1877 roku był inicjatorem kongresu naftowego we Lwowie, a potem powstania Towarzystwa Naftowego w Gorlicach (w latach 1881–1882 był jego prezesem).

Ten wybitny Polak działał także na innych polach, był zasłużonym społecznikiem (dbał o pracowników, finansował szkoły, szpitale, drogi), działał politycznie i narodowo (wspierał powstanie, był posłem do galicyjskiego Sejmu Krajowego), a także charytatywnie (za co został odznaczony przez papieża Piusa IX). Zmarł 7 stycznia 1882 roku w Chorkówce.

Z okazji Roku Ignacego Łukasiewicza Narodowy Bank Polski przygotował materiał filmowy zatytułowany „Łukasiewicz – pionier społecznego zaangażowania biznesu”. Serdecznie zachęcamy do jego obejrzenia.