Darmowa pomoc prawna – jak ją uzyskać?

Pomoc prawnika może okazać się niezbędna w wielu momentach naszego życia. Procesy sądowe są długie i obciążające emocjonalnie, bywają też drenujące dla kieszeni. Co zrobić, jeśli nie stać nas na wynajęcie adwokata na wolnym rynku? Okazuje się, że w takiej sytuacji nie jesteśmy sami, a możliwości uzyskania darmowej pomocy jest kilka. Przedstawiamy je w tym tekście.

Nieodpłatna pomoc prawna i obywatelska

Ministerstwo Sprawiedliwości uruchomiło niedawno projekt, w ramach którego osoby w trudnej sytuacji materialnej mogą skorzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej, obywatelskiej lub mediacji w jednym z 1500 punktów pomocowych w całej Polsce. Z pomocy może skorzystać każdy obywatel, który złoży oświadczenie, że nie może ponieść kosztów odpłatnej porady prawnej. Zakres wsparcia w punktach bezpłatnej pomocy jest naprawdę szeroki. Do doradcy obywatelskiego możemy się zwrócić, będąc w trudnej sytuacji życiowej, związanej np. ze spłatą kredytu, bezrobociem, utrzymaniem mieszkania itd. Doradca pomoże także osobom, które mają problem z codziennymi sprawami, dlatego nie wiedzą, do kogo udać się po pomoc. Podczas konsultacji dowiemy się, jakie są nasze prawa i obowiązki, otrzymamy propozycję rozwiązania problemu i pomoc w stworzeniu planu działania. Jeżeli jednak borykamy się kłopotami prawnymi, możemy bezpłatnie skorzystać z usług prawnika. Otrzymamy wtedy bezpłatną konsultację z zakresu prawa karnego, prawa pracy i innych ważnych dziedzin. Prawnik pomoże sporządzić dokumenty i oceni legalność umów, które zawarliśmy. Jeśli jednak nasza sprawa toczy się przed sądem, konsultant w punkcie pomocowym nie będzie mógł nas reprezentować, a jedynie sporządzi pismo o zwolnienie z kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Z pomocy mediatora skorzystamy wtedy, gdy chcemy bez angażowania sądu rozwiązać konflikt z drugą osobą. Mediator pomoże stronom dojść do porozumienia, chyba że zajdzie uzasadnione przekonanie, że w danej relacji dochodzi do przemocy. Wtedy nieodpłatna mediacja jest niemożliwa, a sprawa zostanie przekierowana innych służb.

Jak uzyskać nieodpłatną pomoc prawną i obywatelską?

Z pomocy możemy skorzystać także poza miejscem zamieszkania, wystarczy zarejestrować się na wizytę w jednym 1500 punktów. W każdym powiecie w Polsce istnieją co najmniej dwa miejsca, w których można uzyskać poradę prawną bezpłatnie. Szczegółowe informacje na temat projektu uzyskamy w urzędzie miasta lub gminy albo na stronie internetowej systemu pomocy. Na wizytę można zapisać się osobiście, telefonicznie lub poprzez formularz na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Do uzyskania pomocy wystarczy nam dowód osobisty (lub inny dokument stwierdzający tożsamość) i dokumenty dotyczące problemu, jeśli takowe posiadamy. Pomoc prawna w punkcie konsultacyjnym jest w stu procentach finansowana przez państwo.

Adwokat z urzędu – jak uzyskać pomoc?

Jeżeli nasza sprawa trafi na drogę sądową, będziemy potrzebowali pomocy adwokata. Także w tej sytuacji możliwe jest uzyskanie bezpłatnej pomocy prawnej. Jeśli nie możemy wynająć prawnika na wolnym rynku, powinniśmy złożyć do sądu wniosek o przyznanie pełnomocnika z urzędu. Adwokat przyznany z urzędu poprowadzi naszą sprawę bezpłatnie, dokładając wszelkich starań i przestrzegając zasad etyki zawodowej. Do wniosku należy dołączyć oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym oraz dokumenty potwierdzające faktyczną sytuację materialną, np. wysokość zarobków lub emerytury albo status bezrobotnego. Sąd przychyli się do wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu tylko wtedy, gdy uzna, że w danej sprawie pomoc adwokata jest niezbędna. Wniosek o adwokata z urzędu powinien więc zawierać także uzasadnienie, dlaczego profesjonalne pełnomocnictwo jest potrzebne. Osoby w trudnej sytuacji życiowej mogą ubiegać się także o zwolnienie z opłat sądowych. W tym celu należy złożyć analogiczny wniosek razem z dokumentami potwierdzającymi stan majątkowy.