Totalitaryzm a terror
prof. dr hab. Roman Bäcker
Totalitaryzm jest rozumiany jako suwerenność aparatu partyjno-państwowego. Warunkami jego stabilności jest dominacja wśród populacji totalitarnej gnozy politycznej oraz masowa i sterowana mobilizacja społeczna. Terror nie jest cechą istotnościową totalitaryzmu, ale może być traktowany jako zewnętrzna cecha świadcząca o możliwości jego istnienia. Nie dotyczy to jednak terroru skierowanego przeciwko wrogom, oponentom i nie-zwolennikom danego reżimu. Po drugie, nie jest też totalitarnym terror wobec funkcjonariuszy reżimu, którego celem jest utrzymanie lub zmiana stanu dominacji bądź hegemonii jednego z odłamów klasy rządzącej. Charakter totalitarny posiada natomiast terror skierowany przeciwko wewnętrznym lub/i zewnętrznym wrogom obiektywnym. Analiza przypadków Niemiec nazistowskich, ZSRR w czasach stalinowskich, ChRL w czasie rewolucji kulturalnej oraz współczesnej Rosji pozwoliła na sformułowanie generalnego wniosku o przydatności powyższej typologii terroru do badania autokratycznych reżimów politycznych.