Represje Służby Bezpieczeństwa wobec rodziny Bartoszcze, jako przykład zaplanowanych działań władz komunistycznych wymierzonych w środowiska niezależne na polskiej wsi

Wojciech Gonera

W artykule szczegółowo opisano represje jakich w latach 80. XX w. doświadczyła rodzina Bartoszcze, której członkowie zaangażowali się w ruch solidarnościowy na wsi. Na podstawie zróżnicowanej bazy źródłowej udało się przedstawić działalność Michała Bartoszcze oraz jego synów Piotra i Romana. To właśnie ich aktywność społeczna spowodowała późniejsze szykany, dlatego w dalszej części poruszono kwestię taktyki podejmowanej przez Służbę Bezpieczeństwa wobec reprezentantów NSZZ RI „Solidarność” oraz kształtującym się na polskiej wsi po wprowadzeniu stanu wojennego strukturom antykomunistycznego podziemia.

W pracy poruszono również sprawę zabójstwa Piotra Bartoszcze w lutym 1984 r. i dowodów na udział funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa w tej zbrodni. Brak możliwości wyjaśnienia okoliczności śmierci jednego z ważnych uczestników niezależnego chłopskiego ruchu związkowego skłania ku refleksji nad stanem demokracji w Polsce i deklarowanym w badaniach opinii publicznej deficytem poczucia sprawiedliwości społecznej.