Kazachstan i Azja Centralna – trwały stan czy kruche status quo między Rosją a Chinami
dr hab. Jacek Zaleśny
Zbadaniu poddano politykę Republiki Kazachstanu jako uczestnika stosunków międzynarodowych. W pracy dowodzi się, że kluczowy wpływ na nią wywierają uwarunkowania geopolityczne państwa w postaci położenia między Azją i Europą. Kazachstan jest kluczowym uczestnikiem stosunków środkowoazjatyckich. Ze względu na swoje położenie pomiędzy światowymi mocarstwami, czyli Rosją i Chinami, prowadzi politykę wielowektorową – politykę zachowywania balansu. W niej widzi z jednej strony ochronę swojej suwerenności i niepodległości, z drugiej strony – źródła przewag konkurencyjnych wobec innych uczestników stosunków międzynarodowych. Dlatego też Kazachstan działa w licznych organizacjach międzynarodowych, różnych formatach integracyjnych. Służą one minimalizacji zagrożeń i maksymalizacji szans.
Sąsiedztwo Kazachstanu ze światowymi mocarstwami wzmacnia jego działania integracyjne w ramach Azji Centralnej, w tym poprzez Szanghajską Organizację Współpracy i w ramach poradzieckich państw Azji Centralnej.
Na przestrzeni 30 lat niepodległego Kazachstanu odnotowuje się dynamiczną intensyfikację związków kazachstańsko-chińskich. Nie odpowiada im podobna dynamika związków kazachstańsko-rosyjskich. Z jednej strony jest to kwestia wieloaspektowej synergii w relacjach kazachstańsko-chińskich, a z drugiej strony – ograniczonej synergii w relacjach kazachstańsko-rosyjskich. Dodatkowo, oprócz czynnika gospodarczego, komplikują ją rosyjski imperializm oraz będące jego przejawem ingerowanie w sprawy wewnętrzne państw sąsiednich, tj. zachowania sceptycznie oceniane przez Kazachstan.