„Prawo budowlane – Prawo własności warstwowej”

W dniach 20–21 września w Gdańsku odbyła się konferencja „Prawo budowlane – Prawo własności warstwowej”. W ciągu dwóch dni, swoje referaty przedstawiło 15 zaproszonych prelegentów, odbyło się kilka godzin sesji plenarnych, podczas których zaproszeni goście oraz słuchacze mieli możliwość przedyskutowania szczególnie ważnych dla porządku prawnego państwa zagadnień.

Własność warstwowa a zastany porządek prawny

Podjęta debata jest tym istotniejsza, że wpisuje się w podejmowane już wcześniej w różnych obszarach działania i inicjatywy, zmierzające do przyjęcia regulacji dotyczących prawa własności warstwowej. Warto wspomnieć o toczonych od lat dyskusjach nad kształtem tej regulacji, wcześniejszych, bezskutecznych próbach ich uchwalenia. Plany wprowadzenia prawa własności warstwowej do polskiego porządku prawnego, jakkolwiek mogą czerpać z tradycji innych państw Europy Zachodniej, w których podobne regulacje występują już od dawna, muszą uwzględniać fakt, że nie wszystkie te wzorce możemy inkorporować do prawa polskiego w sposób łatwy i bezpośredni. Wprowadzenie wspomnianej regulacji będzie wpływało na prawo cywilne i administracyjne, a w konsekwencji na wiele podstawowych instytucji, głęboko osadzonych w polskiej kulturze prawnej. Projektodawca, chcąc poszerzyć możliwości inwestycyjne związane z wykorzystaniem nierzadko cennych nieruchomości, będzie musiał zmierzyć się z problemem transformacji zastanego już porządku prawnego. – „Wprowadzenie własności warstwowej będzie miało przełożenie na prawo cywilne i administracyjne i będzie niosło za sobą wiele zmian. Poszerzyłyby się co prawda możliwości inwestycyjne, ale to bez wątpienia poważne wyzwanie transformacyjne” – zaznaczyła podczas swojego wystąpienia dr hab. Joanna Smarż, prof. ucz.

Prawo własności warstwowej, prawo budowlane i prawo własności

– „Konferencja ta ma szczególny wymiar bowiem obejmuje fundamentalne dla przyszłej instytucji prawa własności warstwowej zagadnienia związane z planowaniem przestrzennym, katastrem nieruchomości, czy też szeroko rozumianym prawem budowlanym. Dzisiejsza konferencja wskaże założenia jakimi powinien kierować się projektodawca, przystępując do wyznaczenia norm prawnych instytucji prawa własności warstwowej” – powiedział podczas swojego wystąpienia Arkadiusz Goławski, dyrektor Biura Prezesa Rządowego Centrum Legislacji. Dr Przemysław Sobolewski (Biuro Analiz Sejmowych; członek Rady Naukowej Instytutu De Republica) zwrócił natomiast uwagę, że jakkolwiek „prawo własności jest immanentnie wpisane w naturę ludzką, nie jest prawem nieograniczonym. Należy na nie patrzeć z punktu widzenia historycznego i konstytucyjnego, nie tracąc przy tym z pola widzenia także ekonomicznego wymiaru prawa własności jako fundamentu prawa rzeczowego oraz szeroko rozumianego systemu wymiany dóbr i usług”.

Początek ważnej debaty

Wszystko wskazuje na to, że temat prawa własności warstwowej na stałe zagości w polskiej debacie publicznej. Konferencja „Prawo budowlane – Prawo własności warstwowej”, którą zorganizował Instytut De Republica wraz ze Stowarzyszeniem Edukacji Administracji Publicznej, to bardzo istotny głos, który uwypuklił najważniejsze konteksty, w jakich należałoby ją podejmować. Jak zaznaczył przy tym Dyrektor Instytutu De Republica, dr hab. Bogumił Szmulik, prof. ucz., „Instytut chciałby zainicjować, pogłębić i nadać impet debacie poświęconej tak ważnemu zagadnieniu jakim jest prawo własności warstwowej, niestety do tej pory nieuregulowanemu w polskim porządku prawnym a występującemu, niekiedy już od bardzo dawna, w regulacjach prawnych innych państw europejskich takich jak Niemcy, Wielka Brytania, Francja czy Włochy. Oczywiście, zadanie to nie będzie łatwe i wiązać się z nim będzie wiele problemów dotyczących doboru modelu przyszłych zmian”.