22 06/22

Po co nam niepodległość?

22-24 czerwca 2022 roku w Warszawie odbędzie międzynarodowa konferencja „Po co nam niepodległość?” organizowana przez Instytut De Republica w związku z 250. rocznicą pierwszego rozbioru Rzeczypospolitej.

Po co nam niepodległość?

Przypadająca rocznica stwarza okazję do zadania szeregu pytań. Na pierwsze miejsce wysuwa się kwestia kto winien, a więc gdzie i kiedy narodził się pomysł rozbioru? Rozpatrując tę kwestię nie sposób uciec od pytania, czy rozbiór państwa pomiędzy sąsiadów nie był w epoce rządów monarszych dynastii czymś naturalnym, nie wymagającym uciekania się do karkołomnych wyjaśnień? Nie sposób też uciec od pytania, czy sami obywatele Rzeczypospolitej nie przyczynili się tragicznego końca swego państwa, wszak był to przedmiot najbardziej chyba zażartej debaty polskiej historiografii. I wreszcie, nie sposób przejść do  porządku nad pytaniem o reakcję na rozbiór samych zainteresowanych, czyli obywateli Rzeczypospolitej. Czy pogodzili się nim, czy może rozbiór przyczynił się do przekonania, że nie może być już tak jak dotąd i konieczne są głębokie reformy ustrojowe.

Debata podzielona zostanie na trzy obszary tematyczne. W pierwszym znajdą się zagadnienia z dziejów dyplomacji i stosunków międzynarodowych w dobie I pierwszego rozbioru Rzeczypospolitej. W sekcji drugiej – zatytułowanej rozbiór Rzeczypospolitej, a sposób myślenia o ładzie międzynarodowym – rozważać będziemy zmiany, jakie w myśleniu o naturze relacji międzynarodowych przyniósł pierwszy rozbiór Rzeczypospolitej. Warte refleksji jest też przewartościowanie pod jego wpływem poglądów współczesnych obserwatorów na tzw. prawo narodów. Referenci odniosą się też do wzbudzonych przez rozbiór lęków, zauważalnych w małych państwach Europy, o ich dalszą egzystencję, zagrożoną arbitralnymi decyzjami mocarstw, szukających rekompensat terytorialnych nawet bez powoływania się na udział w konfliktach zbrojnych. Sekcja trzecia – Szok rozbiorów: rozbiór i krajowa opinia publiczna – poświęcona będzie reakcjom obywateli Rzeczypospolitej na niewątpliwy wstrząs wywołany amputacją znacznych części terytorium państwa, które nie prowadziło wojny z sąsiadami. Referenci zastanowią się w jakich dziedzinach życia politycznego, prawodawstwa, edukacji rozbiór przyspieszył procesy modernizacji i reform.

***

Zamek Królewski, Biblioteka Królewska

22-24 czerwca 2022 | godz. 9.30-17.30

Wstęp wolny!