Totalitaryzm a terror

Zachęcamy do lektury materiału prof. dr. hab. Romana Bäckera „Totalitaryzm a terror”, który ukazuje się w ramach naszego cyklu „Opinie i analizy Instytutu De Republica”.

Totalitaryzm jest rozumiany jako suwerenność aparatu partyjno-państwowego. Warunkami jego stabilności jest dominacja wśród populacji totalitarnej gnozy politycznej oraz masowa i sterowana mobilizacja społeczna. Terror nie jest cechą istotnościową totalitaryzmu, ale może być traktowany jako zewnętrzna cecha świadcząca o możliwości jego istnienia. Nie dotyczy to jednak terroru skierowanego przeciwko wrogom, oponentom i nie-zwolennikom danego reżimu. Po drugie, nie jest też totalitarnym terror wobec funkcjonariuszy reżimu, którego celem jest utrzymanie lub zmiana stanu dominacji bądź hegemonii jednego z odłamów klasy rządzącej. Charakter totalitarny posiada natomiast terror skierowany przeciwko wewnętrz­nym lub/i zewnętrznym wrogom obiektywnym. Analiza przypadków Niemiec nazistowskich, ZSRR w czasach stalinowskich, ChRL w czasie rewolucji kulturalnej oraz współczesnej Rosji pozwoliła na sformułowanie generalnego wniosku o przydatności powyższej typologii terroru do badania autokratycznych reżimów politycznych.

***
Seria „Opinie i Analizy Instytutu De Republica” to publikacje on-line zamieszczane w formule otwartego dostępu, skoncentrowane na szczegółowych zagadnieniach z zakresu nauk humanistycznych i społecznych. Ramy tematyczne serii wyznaczają cztery podstawowe dziedziny: historia, kultura, politologia oraz prawo, zaś opracowania niemieszczące się w żadnej z powyższych, publikowane będą w kategorii varia. „Opinie i analizy Instytutu De Republica” prezentować będą naukowe i praktyczne spojrzenie na najważniejsze zagadnienia, często dyskutowane w przestrzeni publicznej. Poruszana problematyka historyczna nierzadko służyć będzie do podkreślenia niezaprzeczalnych związków przeszłości z teraźniejszością.
Autorami publikowanych opracowań są uznani naukowcy z ośrodków akademickich i badawczych w Polsce, którzy wyróżniają się wiedzą oraz dorobkiem naukowo-badawczym w danej dziedzinie.